बैसाख १६, भैरहवा
२५६२ औँ बुद्ध जयन्तीको पूर्व सन्ध्यामा शान्तिका अग्रदुत गौतम बुद्धको जन्मस्थल लुम्बिनीमा गरिएको अन्तर्राष्ट्रिय बौद्ध सम्मेलन दशबुँदे लुम्बिनी घोषणा पत्र २०१८ जारी गर्दै सम्पन्न भएको छ ।
२ दिनसम्म चलेको सम्मेलनले लुम्बिनीलाई गौतम बुद्धको जन्मस्थल र बुद्ध धर्म विश्वशान्तिको मुहानको रूपमा स्वीकार गर्ने लगायत निर्णय गर्दै सम्पन्न भएको हो ।
२३ देशका अन्तर्राष्ट्रिय सहभागीहरू, नेपाल सरकार तथा लुम्बिनी विकास कोषले आयोजना गरेको २५६२ औँ बुद्धजयन्ती तथा अन्तर्राष्ट्रिय बौद्ध सम्मेलनमा विगतमा भएका उपलब्धिहरूलाई समेट्दै लुम्बिनी गौतब बुद्धको जन्मस्थल र बुद्ध धर्म र विश्व शान्तिको मुहानलाई स्वीकार्दै प्रवर्द्धन गर्ने प्रतिबद्धता जनाएका छन् ।
मानवताको सबैभन्दा ठुलो गुरुको जन्मस्थलको महानतालाई बोध गर्दै र यसले अन्तराष्टिय भाइचारा, दया, करुणा र मानवजातिको लागि र अन्तरआस्था र शान्ति सम्वादको लागि अन्तर्राष्ट्रिय केन्द्रको रूपमा विकासित गर्दै लैजाने सहभाी मुलुकका कार्यपत्र प्रस्तोताले जनाए ।
उनीहरू लुम्बिनीलाई विश्व शान्तिको केन्द्रको रूपमा विकास गर्न सहमत भएका छन् । जहाँ धर्म र धर्मनिरपेक्ष नेताहरूको एकै थलोमा आएर गरिबीबाट उन्मुक्ति दिलाउने र संयुक्त राष्ट सङ्घ र नेपाल सरकारले देखेको दृष्टिकोणलाई अगाडि बढाउने प्रतिबद्धता जनाएका छन् ।
विश्व समुदायलाई बढ्दो हिंसा, असहिष्णुता र द्वन्द्वको सम्बोधन गर्न अह्वान गर्ने र दिगो विश्व शान्तिको निम्ति बुद्धको शिक्षालाई अवलम्बन गर्दै अन्तरआस्था, सहयोग र सदाचारहरूलाई प्रवर्द्धन गर्दै रणनीति तर्जुमा गर्ने लुम्बिनी विकास कोषका उपाध्यक्ष अवधेश कुमार त्रिपाठीले बताए ।
सन् २०१६ मा घोषणा गरिएको लुम्बिनी घोषणापत्रमा उल्लिखित लुम्बिनी नेपाललाई भगवान् बुद्धको जन्मस्थल र बौद्धधर्म र विश्वशान्तिको मुहानलाई विश्वरुपमा प्रवर्द्धन गर्नका लागी सबै एकमतले सहमत छन् । यसका साथै केन्जो टांगेद्वरा डिजाइन गरिएको लम्बिनी गुरुयोजनालाई शान्ति र मावनताको विश्वकेन्द्रको रूपमा सम्पन्न गर्ने कुरामा सहमत भएका छन् ।
सम्मेलनको समापन गर्दै प्रधानमन्त्री के पी शर्मा ओलीले बुद्धको दर्शनको बारेमा लामो व्याख्या गर्दै लुम्बिनी बुद्धको जन्मस्थल मात्र नभएर बुद्ध धर्मको उद्गम थलो भएको सम्मेलनले पुष्टि गरेको बताए । विश्वलाई अँध्यारोबाट हटाउनको लागी बुद्ध र बुद्धको दर्शनले महत्त्वपूर्ण टेवा पुर्याएको उल्लेख गरे । उनले हत्या र हिंसाबाट हैन कि विश्वले शान्तिको बाटो पछ्याउनु पर्ने बताए ।
लुम्बिनी गुरुयोजना समयमै पुरा गर्न सरकार प्रतिबद्ध रहेको उल्लेख गर्दै पुरातत्व क्षेत्रको उत्खनन् र संरक्षणमा लाग्दै बृहत्तर लुम्बिनीलाई पूर्णता दिने बताए ।लुम्बिनीलाई विशवशान्तीको केन्द्रको रूपमा विकास गर्न अन्तर्राष्ट्रिय समुदायलाई आग्रह गरेका छन् ।
१० बुँदे लुम्बिनी घोषणा पत्र २०१८
१. सन् २०१६मा घोषणा गरिएको लुम्बिनी घोषणापत्रमा उल्लिखित लुम्बिनी नेपाललाई भगवान् बुद्धको जन्मस्थल र बौद्धधर्म र विश्वशान्तिको मुहानलाई विश्वरुपमा प्रवर्द्धन गर्ने ।
२. केन्जो टांगेद्धारा डिजाइन गरिएको लम्बिनी गुरुयोजनालाई शान्ति र मावनताको विश्वकेन्द्रको रूपमा सम्पन्न गर्ने ।
३. अन्तरआस्था, सम्वादको प्रवर्द्धन गर्न र विश्व बौद्ध समुदायलाई एकीकृत गर्न, एसियामा बढ्दो जातीय हिंसा र यसलाई बौद्ध मार्गबाट समाधान गर्नको निम्ति एक भई काम गर्ने ।
४. लुम्बिनीमा शान्ति र द्धन्द्धको निरूपणको लागि अन्तराष्टिय केन्द्र स्थापना गर्ने ।
५. लुम्बिनीलाई एसियाको वृहत्तर तीथस्थलको सर्किटको रूपमा स्थापना गरी भारतको बोधगया, सारनाथ, कुशीनगर र श्रीलंका म्यानमार, बङ्गलादेश, चीन र पाकिस्ताको बौद्ध सम्पदाहरूलाई प्रवर्द्धन गर्ने ।
६. वृहत्तर लुम्बिनीको पुरातात्वीक, सांस्कृतिक र प्राकृतिक सम्पदाहरूलाई एकीकृतरुपमा व्यवस्थापन गरी संरक्षण गर्ने ।
७. बृहत्तर लम्बिनीको वातावरणको संरक्षण गर्न र सबै किसिमका प्रदूषणको स्रोतको अनुगमन र नियन्त्रण गर्ने ।
८. कपिलबस्तु (बुद्ध र शाक्यको मातृभूमि), देवदह (महारानी मायादेवीको माइतीघर), रामग्राम (बुद्धको अस्तुधातुभएको स्थल) हरेको बृहत् महत्त्वलाई हृदयङ्गम गर्दै सबै बौद्धमार्गी र संसारका शान्तिप्रिय जनतालाई बुद्धिष्ट सर्किट अन्तर्गतको रूपमा एकीकृत बृहद लुम्बिनी गुरु योजनाको रूपमा निर्माण गर्ने ।
९. बौद्ध शिक्षाको लागि लुम्बिनीलाई विश्व केन्द्रको रूपमा विकास गर्ने ।
१०. लुम्बिनी घोषणापत्र २०१६ लाई कार्यान्वयन गर्दै विश्व बौद्धिष्ट मञ्चको स्थापना गरी बुद्ध परम्पराहरूको सञ्जालको लागि शुभारम्भ गर्ने । अन्नपूर्णपोष्टबाट
Milan Shrestha । १६ बैशाख २०७५, आईतवार १०:५८ बजे